Prijswinnende renovatie van 242 monumentale portiekflats met hoge duurzaamheidsdoelstellingen in combinatie met bewonersparticipatie.
Het projectproces is zonder concreet plan gestart door in overleg te gaan met de bewoners. Een versleten complex waarbij de leefbaarheid onder druk stond en door asbest onbeheerbaar. Een communicatieproces die wantrouwen heeft omgezet naar vertrouwen met specifieke aandacht voor de 21 aanwezige nationaliteiten. HorstAdvies was als procestrekker algeheel verantwoordelijk. Het maken van een startopdracht en risicoanalyse om ambities, maatregelpakket en budget in de Initiatiefase beslis gereed te maken.
Daarbij moesten de bewonerscommissie in de frontlinie van het ontwikkelingsproces betrokken worden. ‘Samen op reis’; een veelheid aan participatie-instrumenten zijn in overleg met de RenovatieRaad (30 enthousiaste bewoners) en afzonderlijke VrouwenRaad ontwikkeld en toegepast. Vakinhoudelijke betrokkenheid bij alle energetische/bouwkundige maatregelen, continue terugkoppeling met de BewonersCommissie op weg naar 100% acceptatie zonder rechtszaken. Een ‘lesproject’ voor de mogelijke renovatie van de 32.000 portiekwoningen in beheer bij Eigen Haard.
(Foto's: Thea van den Heuvel Fotografie)
Documenten:
Renovatie van 2 monumentale bouwblokken met 155 boven- en benedenwoningen.
Het complex Indië 1 is gelegen in Amsterdam. Het betreft een ‘uniek dorpje’ in de stad van wijlen architect Leliman. Een renovatieproject met een fors verleden; na een 15-jaars ingreep was het de bedoeling om ergens rond 2007 deze woningen te slopen. Dat gaf veel beroering in de buurt. De bewoners wonnen deze strijd nadat de gemeente Amsterdam eenzijdig het complex de monumentenstatus toekende.
Na een complexe onderzoeksfase waarin HorstAdvies 11 planvarianten analyseerde en na veel overleg met de Bewonerscommissie is een Startopdracht en VO-opdracht vastgesteld. Een 40 jaar duurzame ingreep, incl. vervangen fundering en energetische optimalisatie (Taskforce CO2-project). De planontwikkeling is in Lean/BIM-format binnen een Bouwteam uitgewerkt.
Energetische renovatie van particuliere portiekflat als mogelijke pilot voor zes flats.
Met bemoeienis van de gemeente Assen en de provincie Drenthe heeft de VvE Oosterpark 62-96 Agentschap.nl benaderd met de vraag procesondersteuning te bieden voor de energetische optimalisatie. Er is een haalbaarheidsstudie uitgevoerd waarbij diverse planvarianten zijn geanalyseerd inclusief die voor vervangende nieuwbouw. Externe financiers bleken noodzakelijk omdat van enkele eigenaren ‘de woning onder water stond’.
De planvariant ‘niets doen’ bleek de meest realistische. HorstAdvies heeft de planontwikkeling opgezet waarbij met name het uitleggen aan de bewoners essentieel bleek. Het is niet gelukt een groenbank te interesseren en ook de slag ‘deels overname door een plaatselijke corporatie’ bleek een brug te ver. Dit ondanks directe betrokkenheid en mogelijke financiële support van provincie en gemeente. De planontwikkeling is bij gebrek aan voldoende VvE-vermogen medio 2012 ‘geparkeerd’.
Realisatie van gezondheidscentrum op een compacte locatie met energetisch slim gebouwconcept.
Een veelheid aan tegenstrijdige belangen met rechtszaken van de naburige apotheker kenmerken dit planproces. Een broodnodige wijkvoorziening waarvoor, op uitdrukkelijk verzoek van de gemeente Dordrecht, nam de woningstichting Trivire de planontwikkeling op zich. HorstAdvies is als projectleider aangetrokken om onder andere partijen bij elkaar te brengen.
Een zevental planconcepten zijn geanalyseerd, allemaal gebaseerd op koude en warmte uitwisseling via de 1 Km (Betonson) heipalen met dagelijkse regeneratie via PCM-plafonds (Phase change materials). Een ondergrondse kelder voor de koeling van de apotheekvoorraden maakte het planconcept compleet. Alle installatietechniek en warmtepompinstallaties zijn eveneens ondergronds opgesteld, omdat het gebouw binnen strikte begrenzingen van de gemeente moest worden ge-engineerd. Het gerealiseerde project leverde de innovatieprijs op tijdens de Installatiebeurs van 2010.
Documenten:
Nieuwbouw van 79 vrije sector appartementen met 17 commerciële ruimten op een ondergrondse parkeergarage.
Nadat een aantal projectleiders waren vastgelopen in de planontwikkeling van het Crescent te Zwijndrecht is uiteindelijk HorstAdvies ingehuurd. Kenmerkend voor dit nieuwbouwproject was de hoeveelheid milieuwetgeving die de planontwikkeling belaagde. Dit vanwege het naastgelegen bunkerschip Bunkerrama, de spoorbrug naar Dordrecht en de Oude Maas waarin gebouwd werd.
Als voormalig bouwfysisch milieutechnoloog van de gemeente Utrecht was dit het ideale project voor HorstAdvies. Het plan was halverwege de DO-fase vastgelopen in wet- en regelgeving. Twee weken na opdrachtverstrekking had HorstAdvies de risicoanalyse gereed, werd de projectwinst vastgesteld en conform belofte één jaar later gestart met de bouw. Na oplevering eind 2009 resteerde gelukkige kopers, een tevreden opdrachtgever en een positief projectresultaat!
(Foto's: Huib Kooyker Fotografie)
Documenten:
Nieuwbouw van 135 eengezinswoningen en appartementen met een hoogwaardig energetisch en ecologisch planconcept.
Op basis van een stedenbouwkundige verkaveling heeft Woningbouwvereniging Van Erfgooiers HorstAdvies gevraagd een toekomstbestendig plan te ontwikkelen met extra milieukwaliteit. De Larense signatuur is vertaald via forse dakoverstekken, speciaal gedetailleerde dakkappelen, schoorstenen en vlaggenmasten. Bewust hebben de huurwoningen een grotere verscheidenheid gekregen via extra dakvensters, kleurstelling, hoekkeukens en gevelarchitectuur. Een kunstwerk van Marthe Röling complimenteerde de gewenste Larense kwaliteit.
De huur-/koopwoningen zijn voorzien van individuele WKO’s (warmte-/koude-opslag via de bodem). Het zogenaamde ‘Sherpa-gebouw’ voor een doelgroep met een verstandelijk beperking heeft een zelfde installatie gekregen waarvoor een 16-tal bronnen zijn geslagen. Het project heeft meerdere milieumaatregelen in zich zoals een wadi, afwatering op maaiveld, milieuvriendelijk materiaalgebruik en een planaanleg die de vogel- en vlinderpopulatie moet maximaliseren.
Documenten:
Renovatie en herpositioneren van 3 afzonderlijke galerijflats: De Moerbosch, Gentiaan en ’t Sluisje.
De planontwikkeling voor de drie Gentiaanflats bestaat uit een interne opknapbeurt en een herpositionering van de flats. Forsere entrees, versterking van de sociale controle door het koppelen van de eerste woonlaag direct aan het straatniveau en een chique uitstraling kenmerken de planuitwerking. Het algehele planproces inclusief vertaalslag bewonersparticipatie is aangestuurd door HorstAdvies. Met de bewonerscommissie is het ‘trots wonen’ voor het publiek en semipubliek domein en de verschijningsvorm uitgewerkt.
Dit project waarbij De Moerbosch als pilot de planning aanvoerde wordt gekenmerkt door een participatieproces op basis van sociocratische beginselen. Daarbij is nadrukkelijk gekozen voor het ‘weggeven’ van de architect aan de bewoners. Een smeltkroes van belangen geborgd door de taakstelling van De Woonmensen heeft de gewenste kwaliteit opgeleverd. Vanwege de massa kon de financiële haalbaarheid toch worden gerealiseerd. Trots wonen als waardecreatie om mutatiekosten terug te dringen en de exploitatie te borgen.
Documenten:
Binnenstedelijke planontwikkeling van winkel met een viertal bovenwoningen.
In de VO-fase bleek het niet mogelijk een sloop-/bouwvergunning van de gemeente Utrecht te krijgen. Dit vanwege de parkeereisen voor de appartementen en moeilijk te doorgronden eisen van de Welstand. Een binnenstedelijke situatie met mogelijk archeologische consequenties. De aanwezige krotbebouwing had gelukkig geen monumentenstatus. Het project was in de VO-fase procedureel vastgelopen.
HorstAdvies is aangezocht de projectontwikkeling ‘los te trekken’ en e.e.a. binnen de budgettaire mogelijkheden van de opdrachtgever te realiseren. Met de nodige slimmigheden als een bredere deur naar de werkplaats waarachter een 2-tal parkeerplaatsen ingestippeld en wat aanpassingen aan de verschijningsvorm zijn de noodzakelijke vergunningen losgeweekt. Een dolgelukkige opdrachtgever die met zijn fietsenwinkel nabij het centrum van Utrecht weer nieuw bestaansrecht kreeg.
Documenten:
Renoveren en herpositioneren van galerijflat met 128 woningen op basis van een sociocratisch participatieproces.
Opdrachtgever De Woningbouw had een sociocratisch georganiseerde bedrijfsvoering. Het lag voor de hand het eerste grote renovatieproject op een sociocratische wijze in te steken. Een unicum in Nederland. Een veelheid aan bewonersvergaderingen, met voor ieder detail sturend op consensus bepaalde de planaanpak. Noodzakelijk onderhoud stond niet ter discussie, maar ‘een glasvlak in de voordeur of een spion’ leverde een avond vergaderen op. Daarbij was architect Dick de Gunst de raadgever en vertrouwenspersoon van de bewoners.
Vaak speelde emoties een hoofdrol, want consensus op basis van steekhoudende argumenten was een eis! De verglaasde ‘geluidgevel’ aan de westzijde veranderde de balkons in wintertuinen/serres. HorstAdvies was overal sturend in het hoogwaardig en met zorg gedetailleerd eindproduct, wat de flat nu duurzaam exploitabel maakt.
Documenten:
Transformatie, uitbouwen, herpositioneren en deels verkopen van een hoogbouwflat met 946 appartementen.
Florijn in de F-buurt van de Bijlmer was oorspronkelijk een flat met een lengte van 1 Km met 946 appartementen. In de F-buurt in de Bijlmer is gestart met de grootschalig 40-jarige ingreep en bij de vernieuwing is fors ingezet op de ruimtelijk/fysieke en sociaal economische vernieuwing. Naar ontwerp van de stedebouwkundige supervisor Rein Geurtsen is een tussendeel gesloopt en zijn Florijn Noord (800 vhe’s) en Zuid (100 vhe’s) ontstaan.
Florijn Noord wordt gekenmerkt door een extreem uitgebouwde flatplint, aan de westzijde voorzien van 2-laagse patio-koopwoningen (architect Roel Steenhuis) en op de zuidkop een nieuw liftpartij met aangebouwde vrije-sector-koopappartementen. In de zuidkop van het bestaande deel van Florijn Noord zijn een 60-tal studentenflats ontstaan door het halveren van de plattegronden. Opvallend zijn de vrije plattegronden, waarbij maximaal de tussenliggende wanden zijn verwijderd. In de flatplint zijn behalve de bergingen ook 2-laagse atelierwoningen met dakterrassen en achterbebouwing gerealiseerd. De oorspronkelijke droogloop is toegevoegd aan de woningen. De 3-laagse poort aan de noordzijde is gerealiseerd in bewoonde toestand en accentueert de grootschalige aanpak.
Documenten:
Spraakmakende energiemaatregelen en renovatie in bewoonde toestand van een galerijflat met 384 woningen.
HorstAdvies gaf als procestrekker sturing aan het innovatief en vakinhoudelijk uitwerken van het projectplan. De uitzonderlijke reductie van het energieverbruik stond centraal, waarbij “de gehele BouwRAI naar De Brandaris moest” (H. Mölenkamp, 1995). Vanwege de beoogde publiciteit was een hoogwaardige uitstraling van de galerijflat en het omliggend openbaar gebied onderdeel van de opdracht.
De uitvoering van de renovatie moest plaatsvinden in bewoonde toestand. De natte ruimten en keuken werden volledig gestript. Door bewoners goed te informeren over hun belang bij de investering in voorzieningen en de reductie van het energieverbruik, zijn zij akkoord gegaan met een noodkeuken en porta potti. Voor de gezinnen met nachtdiensten of studerende kinderen leverde een aantal vluchtwoningen de voldoende acceptie om alle overlast te ‘overleven’.
Voor 1999 was het toepassen van 760 m2 zonnecollectoren, PV-panelen, domotica en comfortmaatregelen uitzonderlijk vooruitstrevend. Een voorbeeldproject van duurzaam bouwen; op expressieve wijze is de energiezuinigheid geëtaleerd door o.a. buiten de dakrand uitstekende collectoren en een ‘structurel glazing’ dakopbouw tbv projectbezoekers.
Documenten:
Budgettair neutraal geluidisolatieproject en renovatieproject van galerijflat met 168 woningen.
Rijkswaterstaat realiseerde een Fly-Over tegenover de Noordwachter. Uit eigen initiatief is HorstAdvies ingehuurd om kosteloos de geluidsanering van de flat te organiseren. De vliesgevel van de flat is opgeleverd inclusief 25 jaar schoonmaakkosten en geheel gefinancierd door Rijkswaterstaat. Daarbij hebben wij voor de opdrachtgever een netto resultaat gerealiseerd op die vliesgevel van 4 ton gulden.
De renovatie is procesmatig meegenomen met de geluidsanering en vertoont gelijkenis met de Brandaris. De discussies over deze woonmachines gingen over ‘trots wonen’. Daar is veel over vergaderd met de bewonerscommissie, want draagvlak en volledige acceptatie was uitgangstelling. Een planontwikkelingsproces waarbij niet ‘de stenen’, maar “van een mutatiegraad van 17% naar een wachttijd van 2 jaar” de opdracht was.
Documenten: